Gry planszowe są projektowane w taki sposób, aby angażować graczy w różne sposoby. Istnieją różne mechanizmy psychologiczne i socjologiczne, które mogą być wykorzystywane w grach planszowych.
Mechanizmy społeczne
- Współzawodnictwo - większość gier planszowych skupia się na rywalizacji między graczami. Ta forma rywalizacji może prowadzić do silnego zaangażowania graczy w grę, gdyż ludzie często lubią wygrywać i pokonywać innych.
- Interakcja społeczna - gry planszowe często wymagają interakcji między graczami. Ta forma interakcji może prowadzić do większego zaangażowania, gdyż ludzie lubią spędzać czas z innymi ludźmi i nawiązywać kontakty społeczne.
- Nagrody i pochwały - większość gier planszowych oferuje nagrody za osiągnięcia w grze, co może motywować graczy do dalszej gry. Ponadto wiele gier planszowych opiera się na systemie punktacji, który pozwala na porównanie wyników graczy i określenie zwycięzcy.
- Strategia i planowanie - wiele gier planszowych wymaga od graczy planowania. Ta forma myślenia może prowadzić do większego zaangażowania, gdyż ludzie lubią rozwiązywać problemy i opracowywać strategie.
- Ryzyko i niepewność - niektóre gry planszowe opierają się na losowości, co oznacza, że wynik gry zależy od przypadku. Ta forma niepewności może prowadzić do większego zaangażowania graczy, ponieważ ludzie lubią ryzyko i podekscytowanie.
- Odprężenie i zabawa - wiele gier planszowych jest zaprojektowanych tak, aby dostarczyć rozrywki i odprężenia. Ta forma rozrywki może prowadzić do większego zaangażowania graczy, ponieważ ludzie lubią się bawić i odpocząć od codzienności.
Wszystkie te mechanizmy społeczne mogą być wykorzystywane w grach planszowych, aby zwiększyć zaangażowanie graczy i uczynić grę bardziej emocjonującą.
Efekt flow
Efekt flow to stan umysłu, w którym osoba jest całkowicie skupiona na wykonywaniu zadania i odczuwa w tym czasie przyjemność oraz satysfakcję. W grach planszowych efekt flow może być osiągnięty poprzez zapewnienie odpowiedniego poziomu wyzwań i umiejętności gracza. Oto kilka sposobów, w jaki działają te czynniki:
Poziom wyzwań - Gra planszowa powinna oferować odpowiedni poziom wyzwań, który będzie zrównoważony z umiejętnościami gracza. Jeśli gra jest zbyt łatwa, gracz szybko się zniechęci i straci zainteresowanie. Z drugiej strony, jeśli gra jest zbyt trudna, gracz może się poczuć przytłoczony i zniechęcony. Optymalny poziom wyzwań powinien być dostosowany do umiejętności każdego gracza, tak aby był on w stanie osiągnąć sukcesy i jednocześnie czuł się wyzwany.
Umiejętności gracza - Gra planszowa powinna uwzględniać umiejętności gracza, takie jak myślenie strategiczne, spostrzegawczość, szybkość reakcji itp. Jeśli gracz ma szansę wykorzystać swoje umiejętności, zwiększa to szanse na osiągnięcie efektu flow.
Przyjemność z gry - Gra planszowa powinna być interesująca i angażująca. Przyjemność z gry może być wynikiem dobrze zaprojektowanego tematu gry, ciekawych elementów gry (np. pięknej grafiki), lub udziału w interaktywnych zdarzeniach.
Utrzymywanie kontroli - Gracz powinien czuć się na bieżąco z grą i mieć poczucie kontroli nad sytuacją. Oznacza to, że gracz powinien mieć świadomość, że podejmuje decyzje i może wpłynąć na przebieg gry.
Jeśli gra planszowa spełnia powyższe kryteria, istnieje większe prawdopodobieństwo, że gracz osiągnie efekt flow, co może prowadzić do zwiększenia zaangażowania i satysfakcji z gry.
Mechanizmy biologiczne
Podczas grania w gry planszowe zachodzą różne zjawiska biologiczne i chemiczne u graczy. Oto kilka przykładów:
- Aktywność mózgu - Podczas gry planszowej gracze angażują swoje mózgi do rozwiązywania zagadek, planowania strategii, podejmowania decyzji i podejmowania akcji. Aktywność mózgu jest różna w zależności od typu gry i poziomu trudności, ale ogólnie może prowadzić do wzrostu aktywności mózgowej i rozwoju poznawczego.
- Emocje - Gracze podczas gry planszowej mogą doświadczać różnych emocji, takich jak radość, frustracja, złość, napięcie czy ekscytacja. Te emocje są wynikiem aktywności mózgu i wpływają na wydzielanie różnych hormonów, takich jak dopamina, adrenalina i kortyzol.
- Wzrok - Podczas gry planszowej gracze używają swojego wzroku do obserwacji planszy, kart i innych elementów gry. Wzrok jest ważny dla rozpoznawania wzorców, znajdowania kluczowych informacji i reagowania na zmiany w grze.
- Koordynacja ruchowa - W niektórych grach planszowych, takich jak gry zręcznościowe, gracze angażują swoją koordynację ruchową, np. poprzez ruchy rękami lub precyzyjne poruszanie pionkami po planszy.
- Chemia mózgowa - Podczas gry planszowej może dojść do wydzielania różnych substancji chemicznych w mózgu, takich jak dopamina, która wpływa na poczucie nagrody i satysfakcji, lub kortyzol, który jest związany ze stresem i napięciem.
Te i wiele innych zjawisk biologicznych i chemicznych zachodzą u graczy gier planszowych. Granie w gry planszowe może wpływać na rozwój poznawczy, emocjonalny i społeczny graczy, co sprawia, że gry planszowe są nie tylko rozrywką, ale również narzędziem edukacyjnym i terapeutycznym.
Chemia mózgowa
Dopamina i kortyzol to dwa z wielu neuroprzekaźników, czyli substancji chemicznych, które przekazują informacje między neuronami w mózgu. Podczas gry planszowej może dojść do wydzielania tych i innych neuroprzekaźników, co wpływa na zachowanie i samopoczucie graczy.
Dopamina jest uwalniana w mózgu w reakcji na nagrodę lub wzmocnienie, takie jak wygrana w grze planszowej lub rozwiązanie trudnego zadania. Uwalnianie dopaminy może wpłynąć na poczucie przyjemności i satysfakcji, co z kolei może motywować graczy do dalszej gry i dalszych osiągnięć.
Kortyzol jest hormonem stresu, który jest uwalniany w reakcji na sytuacje stresowe, takie jak rywalizacja w grze planszowej lub podejmowanie trudnych decyzji. Uwalnianie kortyzolu może wpłynąć na odczuwanie napięcia i lęku, co z kolei może wpłynąć na podejmowanie decyzji i ogólne samopoczucie graczy.
Oprócz dopaminy i kortyzolu, podczas gry planszowej może dojść do wydzielania innych substancji chemicznych, takich jak endorfiny (które wpływają na odczuwanie bólu i zmniejszają jego intensywność) czy serotonina (która wpływa na nastrój i senność). Wszystkie te substancje chemiczne i ich interakcje wpływają na zachowanie i samopoczucie graczy podczas gry planszowej.